Herbestemming & Verduurzaming

Van monumentale panden

Biobased aanpak

Erfgoed toekomstbestendig maken met natuurlijke materialen

Monumenten verduurzamen

Monumenten zijn dragers van ons collectieve geheugen. Ze vertellen verhalen van ambacht, cultuur en geschiedenis. Helaas kampen ze vaak met hoge energielasten, een oncomfortabel binnenklimaat en verouderde constructies. Hierdoor staan we voor een grote opgave: hoe maken we deze waardevolle gebouwen comfortabel, energiezuinig en gezond — zonder hun karakter aan te tasten?


Bij Bower Architecten herstellen we de balans tussen verleden en toekomst — met natuurlijke, biobased materialen die het gebouw laten ademen en het comfort van vandaag brengen. Natuurlijk kan dit ook (in combinatie) met traditionele materialen.


Van woonboerderij tot stadswoning of kerk: wij verbinden architectuur, techniek en materiaalinnovatie tot duurzame oplossingen die passen bij de geest van het gebouw én de ambitie van de eigenaar.

Snel naar:

Onze aanpak

Met slimme bouwfysische ingrepen zorgen we voor betere isolatie, een gezond binnenklimaat en lagere energielasten. Altijd met respect voor ventilatie, vochtregulatie en behoud van originele details.


Door te verduurzamen met natuurlijke materialen versterken we niet alleen de prestaties van het gebouw, maar ook de leefkwaliteit binnen. Gezondere lucht, stabiel binnenklimaat, minder schimmelvorming — en een voelbare rust die past bij de ambachtelijke uitstraling van het pand.
Zo maken we erfgoed toekomstbestendig, zonder zijn ziel te verliezen.


Elke ingreep begint met een zorgvuldige analyse van de historische waarde. Wij kijken naar materiaalgebruik, detaillering, constructie, en zorgen dat verduurzaming altijd past binnen het bestaande karakter van het monument.

Lees meer

"Onze ontwerpen zijn natuurlijk waar het kan, technisch waar het moet."

Biobased isolatie

Houtvezel, hennep, wol, stro, katoen, vlas, kurk, kalk- en leempleisters

Thema's in onze projecten

Duurzaam comfort, lage energielasten en blijvende waarde

Duurzame energie

Integratie van zonne-energie en lage-temperatuurverwarming, altijd afgestemd op de monumentale context

Circulair materiaal gebruik

Hergebruik van historische bouwmaterialen waar mogelijk

Gezond binnenklimaat

Natuurlijke ventilatie en vochtregulatie en minder kans op schimmelvorming

white clouds on blue sky

Zorgvuldige analyse & maatwerk

foto: Rockwool

Quickscan monument

Elk monument vraagt om een eigen strategie. We starten met een grondige bouwkundige analyse: waar ontstaan warmteverliezen, waar kan de schil verbeterd worden zonder schade aan historische waarden? Samen met gespecialiseerde adviseurs bepalen we de optimale ingrepen — van isolatie en kierdichting tot biobased vervanging van verouderde materialen.
Zo ontstaat een plan dat technisch, esthetisch én erfgoedkundig klopt.


Geen enkel monument is hetzelfde. Daarom werken we samen met restaurateurs, aannemers en adviseurs om per gebouw de juiste balans te vinden tussen behoud, verduurzaming en comfort.

Er zijn twee typen bouwprocessen: het lineaire-  en het circulaire bouwproces.

Bij een Lineaire bouwproces wordt een materiaal geoogst, verwerkt, toegepast en weggegooid zodra het zijn functie vervuld heeft, ongeacht de consequenties voor het milieu. De meeste woningen worden op deze manier gebouwd. Hierbij worden hoofdzakelijk materialen gebruikt die door mensen vervaardigd zijn zoals beton, staal en plastic. In een circulair bouwproces krijgen de materialen na gebruik een tweede leven of worden ze teruggegeven aan de aarde. Er wordt dus goed gekeken naar hoe een materiaal wordt toegepast maar in de afwerking ook hoe demontabel het is. De materialen die hiervoor worden gebruikt zijn over het algemeen ‘natuur gemaakte materialen’. Denk hierbij aan hout, houtvezel, stro, vlas, hennep, wol, kalk en leem.

 

Biobased bouwen en circulair bouwen zijn niet afzonderlijk van elkaar te bekijken. Biobased materialen zijn een wezenlijk onderdeel ván de circulaire economie. Circulair denken omvat een technische en een natuurlijke (biobased) cyclus. Zeker in Nederland ligt de focus op hergebruik, juist daarom liggen de grote oplossingen in het gebruik van die natuurlijke cyclus.

Er zijn twee typen bouwprocessen: het lineaire-  en het circulaire bouwproces. Bij een Lineaire bouwproces wordt een materiaal geoogst, verwerkt, toegepast en weggegooid zodra het zijn functie vervuld heeft, ongeacht de consequenties voor het milieu. De meeste woningen worden op deze manier gebouwd. Hierbij worden hoofdzakelijk materialen gebruikt die door mensen vervaardigd zijn zoals beton, staal en plastic. In een circulair bouwproces krijgen de materialen na gebruik een tweede leven of worden ze teruggegeven aan de aarde. Er wordt dus goed gekeken naar hoe een materiaal wordt toegepast maar in de afwerking ook hoe demontabel het is. De materialen die hiervoor worden gebruikt zijn over het algemeen ‘natuur gemaakte materialen’. Denk hierbij aan hout, houtvezel, stro, vlas, hennep, wol, kalk en leem.

 

Biobased bouwen en circulair bouwen zijn niet afzonderlijk van elkaar te bekijken. Biobased materialen zijn een wezenlijk onderdeel ván de circulaire economie. Circulair denken omvat een technische en een natuurlijke (biobased) cyclus. Zeker in Nederland ligt de focus op hergebruik, juist daarom liggen de grote oplossingen in het gebruik van die natuurlijke cyclus.

Stappenplan

  • Quickscan monument – een eerste verkenning van kansen en knelpunten.

  • Duurzaamheidsadvies – een integraal plan waarin erfgoed en energie in balans zijn.

  • Ontwerp & vergunning – van schets tot detail, incl. overleg met gemeente en monumentenzorg.

  • Uitvoering & begeleiding – wij blijven betrokken, zodat kwaliteit gewaarborgd blijft.

Er zijn twee typen bouwprocessen: het lineaire-  en het circulaire bouwproces.

Bij een Lineaire bouwproces wordt een materiaal geoogst, verwerkt, toegepast en weggegooid zodra het zijn functie vervuld heeft, ongeacht de consequenties voor het milieu. De meeste woningen worden op deze manier gebouwd. Hierbij worden hoofdzakelijk materialen gebruikt die door mensen vervaardigd zijn zoals beton, staal en plastic. In een circulair bouwproces krijgen de materialen na gebruik een tweede leven of worden ze teruggegeven aan de aarde. Er wordt dus goed gekeken naar hoe een materiaal wordt toegepast maar in de afwerking ook hoe demontabel het is. De materialen die hiervoor worden gebruikt zijn over het algemeen ‘natuur gemaakte materialen’. Denk hierbij aan hout, houtvezel, stro, vlas, hennep, wol, kalk en leem.

 

Biobased bouwen en circulair bouwen zijn niet afzonderlijk van elkaar te bekijken. Biobased materialen zijn een wezenlijk onderdeel ván de circulaire economie. Circulair denken omvat een technische en een natuurlijke (biobased) cyclus. Zeker in Nederland ligt de focus op hergebruik, juist daarom liggen de grote oplossingen in het gebruik van die natuurlijke cyclus.

Er zijn twee typen bouwprocessen: het lineaire-  en het circulaire bouwproces. Bij een Lineaire bouwproces wordt een materiaal geoogst, verwerkt, toegepast en weggegooid zodra het zijn functie vervuld heeft, ongeacht de consequenties voor het milieu. De meeste woningen worden op deze manier gebouwd. Hierbij worden hoofdzakelijk materialen gebruikt die door mensen vervaardigd zijn zoals beton, staal en plastic. In een circulair bouwproces krijgen de materialen na gebruik een tweede leven of worden ze teruggegeven aan de aarde. Er wordt dus goed gekeken naar hoe een materiaal wordt toegepast maar in de afwerking ook hoe demontabel het is. De materialen die hiervoor worden gebruikt zijn over het algemeen ‘natuur gemaakte materialen’. Denk hierbij aan hout, houtvezel, stro, vlas, hennep, wol, kalk en leem.

 

Biobased bouwen en circulair bouwen zijn niet afzonderlijk van elkaar te bekijken. Biobased materialen zijn een wezenlijk onderdeel ván de circulaire economie. Circulair denken omvat een technische en een natuurlijke (biobased) cyclus. Zeker in Nederland ligt de focus op hergebruik, juist daarom liggen de grote oplossingen in het gebruik van die natuurlijke cyclus.

Hennep & Houtvezel isolatie

Lees meer

Historische steensmuur met hennep/houtvezelisolatie

Kalkhennep isolatie

Lees meer

Historisch vakwerk met kalkhennep isolatie

Schapenwol isolatie

Lees meer

Historische steensmuur met schapenwol isolatie

Biobased Bouwsystemen

Renovatie oplossingen voor restauratie en verduurzaming van monumenten

Stro & leem isolatie

Lees meer

Historisch vakwerk met stro en leem isolatie

Een biobased benadering

We kiezen zoveel mogelijk voor biobased bouwmaterialen. Deze passen erg goed bij monumenten.


In plaats van conventionele isolatie of afdichtingsmethoden gebruiken we materialen die vochtregulerend, dampopen en hernieuwbaar zijn. Deze producten helpen uitputting van grondstoffen te voorkomen, CO2-uitstoot te reduceren en zijn gezond voor de bouwplaatsmedewerkers om mee te werken. 


Denk aan houtvezelisolatie, (kalk)hennep, wol, stro, metisse (katoen), vlas, leempleisters, en schelpen in kruipruimten.


Deze materialen sluiten door hun ademende karakter beter aan op traditionele bouwmethoden en zorgen ervoor dat monumentale constructies gezond en schimmelvrij blijven.
Het resultaat: een duurzaam ademend pand dat minder energie verbruikt, een verbeterd binnenklimaat heeft én zijn oorspronkelijke uitstraling behoudt.

Lees meer

"Natuurlijke materialen waren vroeger de standaard en daar grijpen we nu - met het oog op een duurzame toekomst - weer op terug."

Biobased materialen gebruikt bij renovatie

Biobased materialen zijn natuurlijke, hernieuwbare grondstoffen die steeds opnieuw groeien.

In tegenstelling tot aardolie — de basis van synthetische isolatie zoals PIR, PUR, XPS en EPS — slaan plantaardige materialen tijdens hun groei CO₂ op en keren ze wél terug in de natuurlijke kringloop. Bovendien houden ze zomerse hitte langer buiten en zijn ze dampopen, waardoor gebouwen beter ademen. Het resultaat: een gezond, comfortabel binnenklimaat.


Hieronder vind je de biobased materialen die wij het vaakst toepassen in onze projecten:

Leem

Leem is een natuurlijk bouwmateriaal van klei, silt, zand en soms stro. Het wordt toegepast als stampleem of leemstuc voor een dampopen wandafwerking. Leem slaat warmte op, dempt geluid en reguleert vocht door waterdamp op te nemen en af te geven — voor een stabiel en gezond binnenklimaat.

Houtvezel

Houtvezelisolatie is een biobased, dampopen isolatiemateriaal met uitstekende warmte-, vocht- en geluidsregulatie. Gemaakt van duurzaam resthout, brandveilig door natuurlijke zouten en volledig circulair. Ontdek hoe houtvezel bijdraagt aan een gezond en comfortabel binnenklimaat.

cellulose

Cellulose-isolatie is een biobased materiaal van gerecycled papier met uitstekende warmte-, vocht- en geluidsregulatie. De vezels slaan warmte op, bufferen vocht en zorgen voor een stabiel binnenklimaat. Brandveilig door natuurlijke zouten, circulair en CO₂-negatief – duurzaam comfort in elke bouwlaag.

hout

Hout is een hernieuwbare grondstof die zowel voor constructie als afwerking wordt gebruikt. Van houtskeletbouw en massiefhoutbouw als Cross Laminated Timber (CLT) tot vloeren, wanden en daken, hout biedt sterke en duurzame oplossingen.
Ook als afwerkingsmateriaal (multiplex, OSB/ESB) of isolatie (houtvezelplaten, cellulosevlokken van gerecycled papier) is hout duurzaam, functioneel en milieuvriendelijk.

stro

Stro is een duurzaam en veelzijdig isolatiemateriaal. Het is het enige isolatiemateriaal dat onbewerkt van het land kan worden toegepast (na droging), heeft een uitstekende isolatiewaarde, is betaalbaar, lokaal beschikbaar en in overvloed te vinden. Zo combineert stro comfort, milieuvriendelijkheid en efficiëntie in één materiaal.

Hennep

Hennep groeit snel en op bijna elke ondergrond en levert zeer sterke vezels. In de bouw wordt het vaak toegepast als kalkhennep — een mengsel van kalk, water en hennepvezels.
Kalkhennep biedt uitstekende isolatie, akoestiek en ademende eigenschappen, en wordt gebruikt als isolatie- en pleistermateriaal voor gezonde, duurzame gebouwen.

vlas

Vlas-isolatie is een biobased, circulair materiaal van vlasvezels met goede warmte- en geluidsisolatie. Het is ademend, vochtregulerend en brandveilig, eenvoudig te verwerken en milieuvriendelijk. Ideaal voor een gezond binnenklimaat. Het biedt een lagere faseverschuiving dan bijvoorbeeld houtvezel of cellulose, maar wordt wel lokaal geteeld. Dit maakt vlas CO₂-arm en circulair, met een korte keten van grondstof tot isolatie.

schapenWol

Schapenwol-isolatie is een natuurlijk, biobased materiaal met uitstekende warmte-, vocht- en geluidsregulatie. De vezels nemen tot 30% vocht op zonder prestatieverlies en zuiveren de lucht van schadelijke stoffen. Brandveilig, hernieuwbaar en circulair – voor een gezond en comfortabel binnenklimaat.

katoen

Katoen-isolatie is een biobased, circulair isolatiemateriaal van gerecycled textiel. Het is zacht, dampopen en vochtregulerend, absorbeert geluid, brandveilig door natuurlijke zouten en eenvoudig te verwerken. Ideaal voor een gezond binnenklimaat met duurzame en milieuvriendelijke bouw. Een ideale manier om gebruikt materiaal een nieuw leven te geven.

Waarom kiezen voor ons?

Samenwerken aan erfgoed van de toekomst


Of het nu gaat om een particuliere woning, een gemeentelijk pand of een maatschappelijk gebouw — we werken graag samen met opdrachtgevers die duurzaamheid en respect voor historie willen verbinden.


Wat ons onderscheidt

  • Diepgaande kennis van monumentenzorg én duurzame architectuur.

  • Expertise in bio-based materialen en traditionele bouwtechnieken— materialen die ademen, isoleren en bijdragen aan een gezond binnenklimaat.

  • Erfgoedkennis: wij begrijpen de regels en kansen binnen het erfgoedkader en werken samen met monumentencommissies en restauratieaannemers.

  • Integraal ontwerp: van analyse tot uitvoering zorgen we dat duurzaamheid, comfort en esthetiek in balans blijven.


Door naar:

Herbestemming & verduurzaming

Van monumentale panden

Een afspraak maken?

Contact met Bower

Samen verduurzamen? Bent u eigenaar van een monumentaal pand en wilt u weten welke mogelijkheden er zijn om te verduurzamen met natuurlijke materialen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking.

Contact

Laat een bericht achter

Mail & telefoon

E-mail

info@bowerarchitecten.nl

Tel.

+31 (0)6 40504986

zakelijk

Architectenregister

1.221221.003

Kamer van Koophandel

69503400

Adres

Hoogvliegerweg 51, ruimte 24

1349 KZ, Almere

Contact met Bower

Samen verduurzamen? Bent u eigenaar van een monumentaal pand en wilt u weten welke mogelijkheden er zijn om te verduurzamen met natuurlijke materialen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking.

Contact

Laat een bericht achter

Mail & telefoon

E-mail

info@bowerarchitecten.nl

Tel.

+31 (0)6 40504986

zakelijk

Architectenregister

1.221221.003

Kamer van Koophandel

69503400

Adres

Hoogvliegerweg 51, ruimte 24

1349 KZ, Almere

Contact met Bower

Heeft u een droom en behoefte aan professionele hulp om uw plannen verder te helpen? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek! 

Contact

Laat een bericht achter

Mail & telefoon

E-mail

info@bowerarchitecten.nl

Tel.

+31 (0)6 40504986

zakelijk

Architectenregister

1.221221.003

Kamer van Koophandel

69503400

Adres

Hoogvliegerweg 51, ruimte 24

1349 KZ, Almere

Contact met Bower

Heeft u een droom en behoefte aan professionele hulp om uw plannen verder te helpen? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek! 

Contact

Laat een bericht achter

Mail & telefoon

E-mail

info@bowerarchitecten.nl

Tel.

+31 (0)6 40504986

zakelijk

Architectenregister

1.221221.003

Kamer van Koophandel

69503400

Adres

Hoogvliegerweg 51, ruimte 24

1349 KZ, Almere