Biobased bouwen en BENG: zo haal je de normen met gemak

Inleiding

Sinds 2021 geldt er een nieuwe standaard voor energiezuinig bouwen: BENG. Deze afkorting staat voor "Bijna EnergieNeutrale Gebouwen" en is verplicht voor iedereen die een nieuwbouwwoning wil realiseren. Klinkt technisch? Dat klopt — en voor veel opdrachtgevers voelt het ook zo.

Toch hoeft het allemaal niet ingewikkeld te zijn. Sterker nog: wie kiest voor bouwen met natuurlijke materialen in een dampopen constructie, heeft vaak een voorsprong. Biobased bouwen sluit verrassend goed aan op de eisen van BENG — en biedt tegelijkertijd meer comfort, gezondheid én duurzaamheid.

In deze blog leggen we uit:

• wat BENG precies inhoudt,

• hoe biobased en dampopen bouwen helpt om aan de normen te voldoen,

• en waar je als opdrachtgever op moet letten als je biobased wilt bouwen volgens de regels van morgen.

Wat is BENG? Een korte uitleg

Als je van plan bent om een nieuwbouwwoning te bouwen, krijg je automatisch te maken met de BENG-eisen. BENG staat voor Bijna EnergieNeutrale Gebouwen en is sinds 2021 de verplichte norm voor alle nieuwbouw in Nederland — dus óók voor zelfbouwprojecten.

De BENG-regelgeving bestaat uit drie onderdelen die samen bepalen hoe energiezuinig een woning is:

1. BENG 1 – De energiebehoefte van het gebouw (in kWh per m²). Dit gaat over hoe goed je woning warmte vasthoudt in de winter en hoe koel het blijft in de zomer, dus de isolatiewaarde en compactheid van je ontwerp spelen hier een grote rol.

2. BENG 2 – Het fossiele energiegebruik. Denk hierbij aan hoeveel fossiele energie nodig is voor verwarming, warm water, ventilatie en koeling.

3. BENG 3 – Het aandeel hernieuwbare energie. Hier draait het om hoeveel van je energiebehoefte je kunt invullen met duurzame bronnen zoals zonnepanelen of een warmtepomp.

Deze normen zijn ingevoerd om de CO₂-uitstoot van nieuwbouw flink te verlagen en bouwen toekomstbestendig te maken. Waar vroeger de EPC (Energieprestatiecoëfficiënt) werd gebruikt als meetlat, legt BENG de lat hoger: het gaat niet alleen om verbruik, maar ook om de manier waarop je energie opwekt en het comfort in de woning.

Hoe biobased bouwen bijdraagt aan het halen van de BENG-normen

Veel mensen denken dat je flink moet investeren in installatietechniek om aan de BENG-eisen te voldoen. Denk aan warmtepompen, balansventilatie en zonnepanelen. Maar wat als je het fundament al goed legt — letterlijk en figuurlijk? Biobased bouwen maakt het makkelijker om de norm te halen, juist omdat de basis zo energiezuinig en comfortabel is. Hieronder lichten we dat toe aan de hand van de drie BENG-indicatoren.

✅ Natuurlijke isolatie = minder energiebehoefte (BENG 1)

Een goed geïsoleerde woning vraagt minder energie om te verwarmen of te koelen. Biobased isolatiematerialen zoals houtvezel, vlas of hennep presteren uitstekend op dit vlak. Ze houden warmte vast in de winter en beschermen tegen oververhitting in de zomer. Ze houden veel beter oververhitting tegen dan traditionele isolatiematerialen. Dat betekent: een lagere energiebehoefte en meer comfort, zonder ingewikkelde techniek.

✅ Dampopen bouwen = gezond binnenklimaat zonder gedoe

Een dampopen constructie laat waterdamp door, maar houdt vochtproblemen buiten de deur. Dat zorgt voor een stabiel en aangenaam binnenklimaat, zónder dat je daar zware installaties voor nodig hebt. Minder techniek betekent ook minder energieverbruik — en dus een lagere score op BENG 2.

✅ Lichtgewicht en efficiënt = minder fossiele energie (BENG 2)

Biobased materialen zijn vaak lichter dan traditionele bouwmaterialen zoals beton of baksteen. Dat betekent: minder energie bij de productie, het transport én de verwerking. En omdat biobased bouwsystemen meestal goed isoleren, is ook de warmtevraag lager. Alles bij elkaar daalt het gebruik van fossiele energie aanzienlijk.

✅ Klaar voor hernieuwbare energie (BENG 3)

Een biobased woning is uitstekend te combineren met duurzame installaties. Denk aan zonnepanelen, zonneboilers of een warmtepomp. Dankzij de lage energiebehoefte hoef je minder duurzaam op te wekken om aan de norm te voldoen — en dat maakt het makkelijker (én betaalbaarder) om je woning bijna energieneutraal te maken.

Aandachtspunten en kansen voor opdrachtgevers

Biobased en dampopen bouwen helpt dus om aan de BENG-eisen te voldoen. Maar zoals bij elk bouwproject draait het om meer dan alleen materiaalkeuze. Als opdrachtgever kun je slimme keuzes maken die je project niet alleen duurzamer, maar ook soepeler en toekomstbestendiger maken.

💡 Denk integraal: ontwerp, materialen en installaties versterken elkaar

Het behalen van de BENG-normen lukt niet door alleen zonnepanelen op je dak te leggen. Een goed ontwerp houdt vanaf het begin rekening met oriëntatie, compactheid, isolatie én techniek. De kracht zit juist in de samenwerking tussen architectuur, materiaalkeuze en energieopwekking. Dat levert niet alleen betere prestaties op, maar ook meer wooncomfort.

💡 Kies een architect met ervaring in biobased ontwerpen

Biobased bouwen vraagt om specifieke kennis. Hoe presteren natuurlijke materialen? Wat zijn de beste dampopen constructies? Hoe stem je alles af op de BENG-indicatoren? Een architect met ervaring in dit type bouw helpt je van het begin af aan slimme keuzes maken — waardoor je zonder stress aan de eisen voldoet.
💬 Tip: Vraag om eerdere projecten of praktijkvoorbeelden.

💡 Gebruik BENG- en MPG-berekeningen als ontwerptool, niet als controle achteraf

Laat je BENG- en milieuprestatieberekeningen (MPG) niet pas maken als het ontwerp al vastligt. Door ze al in de ontwerpfase te gebruiken, kun je gericht sturen op duurzaamheid én regelgeving. Zo weet je zeker dat je niet achteraf nog moet ‘compenseren’ met extra techniek of dure maatregelen.

Afsluiting – Bouwen met de natuur = bouwen aan de toekomst

BENG lijkt in eerste instantie misschien technisch en ingewikkeld, maar in de praktijk valt dat reuze mee — zeker als je kiest voor biobased bouwen in een dampopen structuur. Met natuurlijke materialen leg je een solide basis die energiezuinig, gezond en comfortabel is. Zo voldoe je vaak moeiteloos aan de BENG-normen, én bouw je op een manier die toekomstgericht is.

"Door te bouwen met de natuur, voldoe je niet alleen aan de regels van vandaag — je bouwt ook aan de wereld van morgen."Klaar om de eerste stap te zetten?

Ben je benieuwd wat biobased bouwen concreet voor jou kan betekenen?

Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend verkennend gesprek.